Ολοκλήρωση και Παρουσίαση του Έργου: «Αναδεικνύοντας το πολιτιστικό περιεχόμενο της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης»
Με απόλυτη επιτυχία πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 27 Μαΐου 2025, στο αμφιθέατρο Cotsen Hall της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα (ASCSA), η τελική ημερίδα παρουσίασης των αποτελεσμάτων του έργου «Αναδεικνύοντας το πολιτιστικό περιεχόμενο της Αμερικανικής Σχολής με τη βοήθεια της Τεχνητής Νοημοσύνης», σηματοδοτώντας την ολοκλήρωση μίας καινοτόμου και πολυδιάστατης προσπάθειας για την αξιοποίηση της ψηφιακής τεχνολογίας στον τομέα του πολιτισμού.
Το έργο, με κωδικό ΟΠΣ 6004550 και συνολικό προϋπολογισμό 1,3 εκατομμυρίων ευρώ, υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του Προγράμματος «Ψηφιακός Μετασχηματισμός ΕΣΠΑ 2021–2027», με ανάδοχο σχήμα τις εταιρείες MainSys, Master και Talent, σε συνεργασία με τους υπεργολάβους ΕΠΙΣΕΥ και DATOPTRON.
Στο πλαίσιο του έργου ψηφιοποιήθηκαν, τεκμηριώθηκαν και ανεδείχθησαν μέσω τριών στοχευμένων ψηφιακών συλλογών εκθέσεων 80.940 τεκμήρια της αλληλογραφίας του αρχείου Σλήμαν, 2.500 σύνθετα τεκμήρια των λευκωμάτων του Ι. Γενναδίου καθώς και πάνω από 220.000 τεκμήρια των ανασκαφών της Αρχαίας Κορίνθου. Σημαντικό κομμάτι του έργου αποτέλεσε η δημιουργία Ψηφιακού Αποθετηρίου με αυτόματο εμπλουτισμό μεταδεδομένων, αντιστοίχιση και διάθεση περιεχομένου στο ΕΚΤ και στη Europeana ενώ η δημιουργία πλατφόρμας για τη δημιουργία πολυμεσικών και αφηγηματικών ψηφιακών εκθέσεων παρέχει πολλαπλές δυνατότητες στην Σχολή και για μελλοντικές εκθέσεις.
Επιπρόσθετα και ιδιαίτερα σημαντικά στο πλαίσιο του έργου, πέρα από την αγορά και προμήθεια εξοπλισμού και λογισμικού, υιοθετήθηκαν καινοτόμες τεχνολογικές λύσεις, όπως η εφαρμογή iSkavo – ένα εργαλείο ανοικτού κώδικα αιχμής για την καταγραφή και αξιοποίηση της πληροφορίας που παράγεται κατά την αρχαιολογική έρευνα στο πεδίο. Παράλληλα, η πλατφόρμα πληθοπορισμού ενίσχυσε τον συμμετοχικό χαρακτήρα της τεκμηρίωσης και της συλλογής πολύτιμων ορθών πληροφοριών, ενθαρρύνοντας την εμπλοκή της επιστημονικής κοινότητας στην περίπτωση της Γενναδείου Βιβλιοθήκης καθώς και της τοπικής κοινότητας στην περίπτωση της Αρχαίας Κορίνθου στη διαδικασία ερμηνείας και διατήρησης του πολιτιστικού αποθέματος.
Η τεχνητή νοημοσύνη αξιοποιήθηκε για την αυτόματη διασύνδεση, επαλήθευση και εμπλουτισμό μεταδεδομένων, προσφέροντας νέες δυνατότητες διαχείρισης και πρόσβασης σε πολύτιμο αρχαιολογικό υλικό.
Η καινοτομία αυτού του έργου δεν περιορίζεται στην τεχνολογία που αξιοποιήθηκε, αλλά επεκτείνεται στον τρόπο με τον οποίο η πολιτιστική κληρονομιά προσεγγίζεται: όχι ως στατικό παρελθόν, αλλά ως ζωντανό και εξελισσόμενο οικοσύστημα γνώσης. Η ψηφιακή καινοτομία και η τεχνητή νοημοσύνη δεν υποκαθιστούν τον άνθρωπο· τον ενισχύουν, του δίνουν εργαλεία για να ερμηνεύσει, να ανακαλύψει και να διαδώσει το περιεχόμενο του πολιτιστικού αποθέματος. Το συγκεκριμένο έργο αποτελεί ένα παράδειγμα δημιουργικότητας, επιστημονικής συνέργειας και κοινωνικής συμμετοχής.
Σημαντική Συμμετοχή και Υψηλό Επίπεδο Εκπροσώπησης
Περισσότεροι από 150 συμμετέχοντες έδωσαν το «παρών» στην εκδήλωση, μεταξύ των οποίων εκπρόσωποι της πολιτείας, εκπρόσωποι της Διαχειριστικής Αρχής του Προγράμματος Ψηφιακού Μετασχηματισμού που χρηματοδοτεί το Έργο καθώς και εκπρόσωποι του Υπουργείου Πολιτισμού. Ο Υπουργός Υποδομών & Μεταφορών και Βουλευτής Κορινθίας, κ. Χρήστος Δήμας απέστειλε θερμό χαιρετισμό ενώ Ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και Βουλευτής Πέλλας, κ. Διονύσης Σταμενίτης, τίμησε την ημερίδα με την παρουσία του..
Στρατηγική Συνεργασία και Πολιτιστική Αποστολή
Από την ίδρυσή της το 1881, η Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα λειτουργεί ως πυλώνας αρχαιολογικής έρευνας, εκπαίδευσης και διατήρησης της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς, σε στενή συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού. Η εν λόγω πρωτοβουλία εντάσσεται στο στρατηγικό πλαίσιο της Σχολής για μετάβαση της στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης, με στόχο τη δημιουργία ενός ανοιχτού, προσβάσιμου και δυναμικά εξελισσόμενου πολιτιστικού αποθέματος.
Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε στο χαιρετισμό του ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Διονύσης Σταμενίτης: «Γνωρίζοντας την Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα για περισσότερα από 25 χρόνια, μπορώ να πω με βεβαιότητα ότι η Σχολή παραμένει πρωτοπόρος στη χρήση τεχνολογικών επιτευγμάτων για την αρχαιολογική μελέτη καθώς και τη προβολή και διάθεση της έρευνας με το ευρύ κοινό. Θερμά συγχαρητήρια σε όλους όσοι συνέβαλαν στο έργο και απέδειξαν στην πράξη την εξαιρετική συνεργασία της Σχολής με την ελληνική Πολιτεία.»
Η Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών εκφράζει τις θερμές της ευχαριστίες προς τα στελέχη του Υπουργείου Πολιτισμού και ιδιαιτέρως τις κα Έλενα Κουντούρη, κα Νικολέτα Βαλάκου, κα Γιώτα Κασσίμη ,κα Ειρήνη Συκιωτάκη, και τον κ. Ελευθέριο Λίτσο, τα στελέχη της Διαχειριστικής Αρχής του Προγράμματος Ψηφιακού Μετασχηματισμού, και ειδικότερα την υπεύθυνη χειρίστρια του έργου, κα Ιωάννα Θεολογίτου, τους εκπροσώπους των εταιρειών MainSys, Master, Talent, του ΕΠΙΣΕΥ και της DATΟΠΤΡΟΝ , του επιστημονικού και τεχνικού συμβούλου, Ερευνητικό Κέντρο «Αθηνά» και τέλος στη Διευθύντρια της Σχολής κα. Bonna D. Wescoat και το Γενικό Διευθυντή κ. Παντελή Πάνο καθώς και τα στελέχη της, για την άοκνη και αδιάκοπη συμβολή τους.
Το έργο επιβεβαιώνει ότι η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης για την παραγωγή και μεταλαμπάδευση νέας γνώσης, την αναβάθμιση της πολιτιστικής έρευνας και τη διεθνή ανάδειξη της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς.