Stratis Myrivilis Papers - Scope and Content

Αρχείο Στράτη Μυριβήλη - Περιγραφή Ενοτήτων

Το αρχείο Στράτη Μυριβήλη δωρήθηκε στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη από τις κληρονόμους του συγγραφέα Καίτη Μυριβήλη, Δροσούλα Αγγελοπούλου-Μυριβήλη και Χάρη Μυριβήλη στις 9 Δεκεμβρίου 1999. Είχε προηγηθεί δωρεά των μεταφρασμένων βιβλίων του Σ.Μ. που έχουν εκδοθεί από ξένους εκδοτικούς οίκους (Μάρτιος 1999). Ακολούθησαν δύο ακόμα παραλαβές υλικού (φωτογραφίες και επιστολές), μία στις 7 Απριλίου 2006 και η άλλη στις 28 Νοεμβρίου 2006. Πριν δωρηθεί το αρχείο είχε οργανωθεί και καταγραφεί από τη φιλόλογο Δρ. Νίκη Λυκούργου, η οποία είχε συντάξει ‘Κατάλογο Περιεχομένων Αρχείου Σ.Μ.’ (1998). Στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη, την ταξινόμηση και σύνταξη του καταλόγου ξεκίνησε η Μαρία Βολτέρα και ολοκλήρωσε η Λήδα Κωστάκη σε πρώτη φάση το 2004, ενώ το 2007 ενσωματώθηκε και το υλικό των νέων παραλαβών.

Το αρχείο περιλαμβάνει χειρόγραφα και δακτυλόγραφα έργων του Σ.Μ., επιστολές, προσωπικά έγγραφα, δημοσιεύματα και κείμενα από ραδιοφωνικές εκπομπές, αποκόμματα από τον τύπο - κυρίως δημοσιευμάτων του αλλά και κρίσεων για το έργο του - τεύχη περιοδικών και εφημερίδων που κρατούσε και μεταφράσεις των έργων του. Ακόμα υπάρχουν πολλές μελέτες του έργου του και της συμβολής του στην νεοελληνική λογοτεχνία. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του Σ.Μ. είχε αναλάβει και διατηρούσε το αρχείο του ο γιος του Λάμπης, ενώ μετά το θάνατο του συγγραφέα τόσο ο γιος του όσο και οι κληρονόμοι του συνέχισαν να συμπληρώνουν το αρχείο με δευτερογενές υλικό, κυρίως μελέτες άλλων για το Σ.Μ. και το έργο του και αποκόμματα του τύπου για το Σ.Μ. (βλ. Ενότητα VI, Υποενότητα 3 και Ενότητες VII και VIIΙ).

Ο όγκος του αρχείου είναι περίπου 4 γραμμικά μέτρα και τα χρονολογικά του όρια από το 1890 έως το 1969 (το δευτερογενές υλικό συνεχίζει μέχρι το 1990).

Το υλικό έχει ταξινομηθεί σε εννέα ενότητες (συνολικά 38 φακέλοι), τις εξής:

Ενότητα Ι: ΔΗΜΟΣΙΑ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΑ (ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ) ΕΓΓΡΑΦΑ

Σε αυτήν την ενότητα διατηρήθηκε η ταξινόμηση που είχε επιλεγεί πριν την παράδοση του αρχείου, δηλ. τα έγγραφα είναι αρχειοθετημένα σε χρονολογική σειρά έστω και αν ταυτίζονται θεματικά (π.χ. έγγραφα σχετικά με τη θέση του Σ.Μ. στη Βιβλιοθήκη της Βουλής). Εκτός χρονολογικής κατάταξης βρίσκεται μια ομάδα οικογενειακών εγγράφων (κυρίως αλληλογραφία και διπλώματα συγγενών του Σ.Μ.) καθώς και διάφορα ιδιωτικά έγγραφα, όπως αποδείξεις, εκκαθαριστικά, λογαριασμοί, φορολογικά, συνδρομές, προσκλήσεις και βιογραφικά σημειώματα. Στην ενότητα αυτή έχει καταχωρηθεί και η αγωγή σχετικά με την αναδημοσίευση του έργου Ο Βασίλης ο Αρβανίτης από το περιοδικό Επίκαιρα το 1969.

Ενότητα ΙΙ: ΤΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ Σ.Μ.

Η ενότητα είναι οργανωμένη σε τέσσερις υποενότητες και περιλαμβάνει τόσο χειρόγραφα όσο και δακτυλόγραφα, αποκόμματα δημοσιευμάτων του Σ.Μ. και τυπογραφικά δοκίμια. Η Υποενότητα 1 περιλαμβάνει λυρικά πεζά και ποιητικά έργα, αποφθέγματα, στοχασμούς και μια διασκευή του Βασίλης ο Αρβανίτης για το θέατρο. Ξεχωρίζουν τραγούδια από επιθεωρήσεις που ανέβασαν στρατιωτικές θεατρικές ομάδες στο Μακεδονικό και το Μικρασιατικό μέτωπο υπό την καθοδήγηση του Σ.Μ. Η Υποενότητα 2 περιλαμβάνει τα αφηγηματικά του έργα (Η Ζωή εν Τάφω, Η Δασκάλα με τα Χρυσά Μάτια, Παναγιά η Ψαροπούλα, Παναγιά η Γοργόνα), ορισμένα διηγήματα και το ανέκδοτο τελευταίο έργο του ‘Το Χτήμα με τις Ροδιές’ ή ‘Ο Μαέστρος’ όλα ταξινομημένα σε χρονολογική σειρά. Στην Υποενότητα 3 έχουν αρχειοθετηθεί χρονογραφήματα, άρθρα, ταξιδιωτικές εντυπώσεις, δοκίμια, κείμενα ραδιοφωνικών εκπομπών και ομιλιών, συνεντεύξεις και δηλώσεις του Σ.Μ. Όσα κείμενα μπορούσαν να χρονολογηθούν προτάσσονται ταξινομημένα σε χρονολογική σειρά, ενώ τα αχρονολόγητα ακολουθούν οργανωμένα σε αλφαβητική σειρά. Υπάρχουν ακόμα μερικά άτιτλα ή ελλιπή κείμενα (σπαράγματα) που φυλάσσονται στο τέλος αυτής της υποενότητας. Η Υποενότητα 4 περιλαμβάνει αποκόμματα δημοσιευμάτων του Σ.Μ. στον Τύπο, πρωτότυπα αλλά και φωτοτυπίες, ταξινομημένα σε χρονολογική σειρά. Πρόκειται για δεμένα τετράδια με επικολλημένα τα αποκόμματα των δημοσιευμάτων, κυρίως χρονογραφήματά του από τη στήλη του Πτερόεντα στην εφημερίδα Η Εθνική (1933-1957). Σε ορισμένα υπάρχουν χειρόγραφες σημειώσεις και σχόλια.

Ενότητα ΙΙΙ: ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ
Σημείωση: Αλληλογραφία υπάρχει ενταγμένη σε διάφορες θεματικές ενότητες και διατηρήθηκε μαζί με το υλικό που συνόδευε.

Η ενότητα της αλληλογραφίας είναι χωρισμένη σε τέσσερις υποενότητες. Η οικογενειακή αλληλογραφία αποτελεί την Υποενότητα 1 και πρόκειται κυρίως για επιστολές που αντάλλαξε ο ΣΜ με τη γυναίκα του Ελένη Δημητρίου κατά τη μακρά θητεία του στα μέτωπα των πολέμων του 20ου αιώνα. Το υλικό είναι ταξινομημένο σε χρονολογική σειρά. Η Υποενότητα 2 περιλαμβάνει πρόχειρα επιστολών, σχέδια και αντίγραφα επιστολών του Σ.Μ. ταξινομημένα σε χρονολογική σειρά. Όσα δεν ήταν δυνατόν να χρονολογηθούν αρχειοθετήθηκαν στο τέλος της υποενότητας. Στις δύο επόμενες υποενότητες οι επιστολές είναι ταξινομημένες αλφαβητικά. Στην Υποενότητα 3 εντάχθηκε η ελληνική αλληλογραφία, δηλ. επιστολές γραμμένες στα ελληνικά ανεξάρτητα από την εθνικότητα του αποστολέα, ενώ στην Υποενότητα 4 ταξινομήθηκε η ξενόγλωσση αλληλογραφία. Η ταξινόμηση της αλληλογραφίας που είχε προηγηθεί από τη Νίκη Λυκούργου ακολουθούσε διαφορετική κατάταξη βάσει της ιδιότητας του αποστολέα. Στην τελική καταγραφή προτιμήθηκε η αλφαβητική σειρά και δεν διατηρήθηκε η οργάνωση Λυκούργου. Αποφασίστηκε όμως να σημειωθεί το διακριτικό ‘Α’ (επιστολές λογοτεχνών, λογίων, καλλιτεχνών, πολιτικών κ.ά. προς τον Σ.Μ.), ‘Β’ (επιστολές αναγνωστών του λογοτεχνικού και δημοσιογραφικού έργου του Σ.Μ. καθώς και ακροατών των ομιλιών-διαλέξεων και ραδιοφωνικών εκπομπών του), ‘Γ’ (επιστολές από συγγενείς, γνωστούς και φίλους) δίπλα στο όνομα του αποστολέα μέσα σε αγκύλες σε περίπτωση που αυτή η πληροφορία είναι χρήσιμη στον ερευνητή.
Στο Αρχείο υπάρχουν ακόμα 115 επιστολές αταύτιστων επιστολογράφων, οι οποίες έχουν ταξινομηθεί χρονολογικά, ενώ όσες είναι αχρονολόγητες βρίσκονται στο τέλος του υποφακέλου.

Ενότητα ΙV: ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ ΕΡΓΩΝ ΤΟΥ Σ.Μ.

Η ενότητα αυτή περιλαμβάνει συνολικά πέντε υποενότητες, τέσσερις από τις οποίες αφορούν τη γλώσσα στην οποία έχουν μεταφραστεί τα έργα του Σ.Μ. (αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, σουηδικά), ενώ η πέμπτη περιλαμβάνει αποκόμματα και φωτοτυπίες αποκομμάτων από τον ξένο τύπο με μεταφράσεις έργων του Σ.Μ. Οι τέσσερις πρώτες υποενότητες περιλαμβάνουν δακτυλόγραφα, πολλά με χειρόγραφες διορθώσεις και τυπογραφικά δοκίμια. Όπου ήταν δυνατόν σημειώνεται ο μεταφραστής, ο τίτλος του πρωτότυπου έργου και για τα διηγήματα ο τίτλος της συλλογής.

Ενότητα V: ΤΥΠΟΣ

Στην ενότητα αυτή έχουν ταξινομηθεί σε αλφαβητική σειρά φύλλα εφημερίδων και τεύχη περιοδικών σε τρεις υποενότητες. Η Υποενότητα 1 περιλαμβάνει ελληνικές εφημερίδες και περιοδικά, όπου ξεχωρίζει ένας υποφάκελος με φύλλα από τον Παράνομο Τύπο κυρίως του 1944. Η Υποενότητα 2 περιλαμβάνει ξενόγλωσσες εφημερίδες και περιοδικά. Όσες εφημερίδες ή περιοδικά χρονολογούνται μετά το θάνατο του Σ.Μ. (1969) έχουν ενταχθεί στην Ενότητα VIΙΙ με το δευτερογενές υλικό. Στην Υποενότητα 3 έχουν ταξινομηθεί αποκόμματα εφημερίδων και περιοδικών ελληνικών και ξένων με δημοσιεύματα για τον Σ.Μ. και το έργο του. Τα αποκόμματα είναι λυτά ή επικολλημένα σε χαρτόνια και είναι ταξινομημένα χρονολογικά. Η υποενότητα αυτή περιλαμβάνει αποκόμματα από τον Τύπο που δημοσιεύτηκαν τόσο κατά τη διάρκεια της ζωής του Σ.Μ. όσο και μετά το θάνατό του.

Ενότητα VΙ: ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΛΛΩΝ

Η ενότητα αυτή έχει διαιρεθεί σε δύο υποενότητες. Η Υποενότητα 1 περιλαμβάνει κείμενα για τον Σ.Μ. και το έργο του, δηλ. άρθρα, μελέτες, διαλέξεις και διάφορα κείμενα σχετικά με τον Σ.Μ. στα ελληνικά ή σε άλλη γλώσσα. Επίσης περιλαμβάνει κριτικές για το έργο του, τόσο στα ελληνικά όσο και ξενόγλωσσες με τις μεταφράσεις τους. Στην Υποενότητα 2 έχουν ταξινομηθεί κείμενα και έργα άλλων που θεματικά δεν αφορούν στον Σ.Μ.

Ενότητα VIΙ: ΠΟΙΚΙΛΑ

Η ενότητα αυτή περιλαμβάνει σκίτσα του Σ.Μ., μακέτες για τα βιβλία του (εξώφυλλα και εικονογράφηση), σχέδια με διάφορα θέματα συμπεριλαμβανομένων και προσωπογραφιών του Σ.Μ. Επίσης έχουν ταξινομηθεί εδώ και ποικίλα έγγραφα που δεν ανήκαν σε κάποια άλλη ενότητα.

Ενότητα VIΙΙ: ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

Στην ενότητα αυτή εντάσσονται φωτογραφίες που δωρήθηκαν στα Αρχεία με τη δεύτερη και τρίτη παραλαβή υλικού. Ξεχωρίζουν το πλούσιο φωτογραφικό υλικό από τα διάφορα μέτωπα όπου πολέμησε ο Σ.Μ. (Βαλκανικοί, Μικρασία) και πορτραίτα του Σ.Μ. διαφόρων εποχών. Οι περισσότερες από αυτές τις φωτογραφίες έχουν ψηφιοποιηθεί στα πλαίσια του έργου «Τεκμηρίωση, ψηφιοποίηση και αξιοποίηση των συλλογών της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών» μέσω του Γ΄ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης (επιχειρησιακό πρόγραμμα «Κοινωνία της Πληροφορίας»). Η κατάταξη έχει γίνει με βάση το item number κάθε φωτογραφίας και για λόγους εύκολης παραπομπής παρατίθεται ο αριθμός  της βάσης δεδομένων Disjecta Membra.

Ενότητα IX: ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΕΣ ΥΛΙΚΟ

Η ενότητα αυτή περιλαμβάνει υλικό από εκδηλώσεις και εκθέσεις για τον Σ.Μ. μετά το θάνατό του, φύλλα εφημερίδων και τεύχη περιοδικών, καθώς και αποκόμματα εφημερίδων και δημοσιεύσεις έργων του μετά το θάνατό του. Το υλικό είναι ταξινομημένο χρονολογικά.